بازی های مونته سوری

بازی‌های مونته‌سوری یکی از روش‌های آموزشی نوین هستند که به کودکان کمک می‌کنند تا از طریق تجربه‌های عملی و بازی‌های هدفمند، مهارت‌های مختلف را یاد بگیرند. این روش آموزشی بر اساس فلسفه دکتر ماریا مونته‌سوری، پزشک و آموزش‌دهنده ایتالیایی، طراحی شده است. در این مطلب به تاریخچه مونته‌سوری، اصول این روش و تأثیرات بازی‌های مونته‌سوری بر روی کودکان می‌پردازیم.

تاریخچه بازی های مونته سوری

روش مونته‌سوری به اوایل سال 1900 میلادی برمی‌گردد و بنیان‌گذار روش مونته‌سوری دکتر ماریا مونته‌سوری است. او اولین دختری بود که در ایتالیا پزشک شد. چون بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی او را استخدام نکردند ناچار شد سرپرستی یکی از مراکز کودکان معلول و بیمار را بپذیرد.

او در حین کار متوجه برنامه‌های آموزشی و تربیتی کودکان شد و دریافت که فرصت آزاد برای تجربه کردن به آنها داده نشده است. او علاقه داشت در این زمینه کاری انجام دهد پس به دانشگاه بازگشت و در رشته تعلیم و تربیت و جامعه شناسی تحصیل کرد و با روشهای آموزشی آشنا شد. پس به جای برنامه‌های آموزشی موجود، الگوی جدیدی برای بچه‌ها ارائه داد یعنی همان روش مونته‌سوری که امروزه در مورد آن صحبت می‌شود.

ویژگی‌های روش مونته‌سوری

در روش مونته‌سوری، کودکان مطالب آموزشی را از طریق عمل و تجربه یاد می‌گیرند. معلم در روش مونته‌سوری فقط به عنوان یک راهنما حضور دارد و هر زمان که کودک خودش تشخیص بدهد می‌تواند از او کمک بگیرد. کودک در روش مونته‌سوری می‌تواند در چارچوب فعالیت‌هایی که در اختیارشان گذاشته می‌شود و با توجه به علاقه خود یک فعالیت متناسب با سن خود را انتخاب کند و آن را با ابتکار و روش خودش انجام دهد زیرا آزادی کودک مهم‌ترین اصل در روش مونته‌سوری است.

روش مونته‌سوری و گروه‌های سنی

در روش مونته‌سوری کودکان در هر سنی که باشند می‌توانند با هم در محیط آموزشی قرار بگیرند و تجربیات خود را به هم انتقال دهند. در این روش مفاهیمی آموزش داده می‌شود که در مدارس معمولی به آنها توجهی نمی‌شود. مفاهیمی مانند داشتن استقلال، کوشا بودن، داشتن حس همکاری و داشتن اعتماد به نفس.

روش مونته‌سوری، یادگیری بر پایه تجربه و عمل است و همین باعث درک عمیق‌تر مفاهیم آموزشی می‌شود.

نقش معلم مونته‌سوری

معلم در این روش به عنوان راهنما حضور دارد و باید بتواند با صبر و حوصله، نظم و آرامش را در محیط برقرار کند. او ابزار آموزش مونته‌سوری را در اختیار کودک قرار می‌دهد و هر وقت کودک راهنمایی خواست کمکش می‌کند.

اسباب‌بازی‌های مونته‌سوری

روش مونته‌سوری، روش بازی کردن با اسباب‌بازی‌های مونته‌سوری و کار کردن با آنهاست. این اسباب‌بازی‌ها تنوع زیادی دارند. انواع اسباب‌بازی‌های چوبی مانند بازی با نخ و مهره، بلوک چوبی، پازل چوبی، میله و مهره‌های چوبی، پازل‌های حلقه‌ای از این گروه هستند. کودکان در حین بازی کردن با آنها، در حال یادگیری رنگ، وزن و شکل آنها می‌باشند.

فواید مونته‌سوری

بازی‌های مونته‌سوری باعث تقویت و بهبود این مهارت‌ها می‌شود:

• مهارت‌های حسی و حرکتی

• مهارت‌های ریاضی

• مهارت‌های زندگی

• مهارت‌های زبان آموزی

•  مهارت‌های فرهنگی و علوم

آشنایی با چند مورد اسباب‌بازی مونته‌سوری برای کودکان

• انواع بلوک های خانه سازی

بریکس‌های چوبی یکی از بهترین اسباب‌بازی‌های مونته‌سوری برای پرورش خلاقیت کودک است. با این بلوک‌ها کودکان طرح‌های مورد نظر خود را می‌سازند. اسباب‌بازی مونته‌سوری باعث تقویت هماهنگی چشم و دست کودکان می‌شود.

• اسباب‌بازی مونته‌سوری چینش

اسباب‌بازی مونته‌سوری چینش دارای یک صفحه و چهار شکل هندسی مربع، مستطیل، هرک و استوانه در چهار اندازه مختلف می‌باشد که برای آموزش تفاوت در طول، عرض و شکل برای کودکان مناسب است.

• اسباب‌بازی مونته‌سوری چیدمان

یا همان استوانه اندازه‌گیری مونته‌سوری که در مراکز آموزشی، مهدکودک‌ها و اتاق بازی کودکان در سراسر دنیا جزو بازی‌های هیجان‌انگیز و آموزشی است.

• بازی مونته‌سوری نخ و دکمه لباس چوبی

دوختن یکی از مهارت‌هایی است که در کلاس‌های مونته‌سوری به کودکان آموزش داده می‌شود. دوختن باعث تقویت عضلات انگشتان دست و هماهنگی چشم و دست کودک می‌شود. کودک ار 5/2 سالگی تا 3 سالگی می‌تواند کار دوختن را انجام دهد. اولین تجربه دوختن کودک می‌تواند فرو کردن نخ در سوراخ‌های دگمه چوبی مونته‌سوری باشد.

• اسباب‌بازی مونته‌سوری پایه اشکال هندسی

اسباب‌بازی مونته‌سوری اشکال هندسی شامل یک صفحه مربعی چوبی با میله‌های مختلف است که چهار شکل سوراخ‌دار در چهار رنگ مختلف بر روی آن قرار می‌گیرد. شما می‌بایست این اشکال چوبی را از جای خود خارج کرده تا کودک آنها را با توجه به میله‌ها و شکل‌ها در جای خود بگذارد.

• آموزش بستن بند کفش – بازی بند‌آموز

آموزش بستن کفش یکی از مهارت‌های زندگی است که کودک باید بیاموزد. شما با استفاده از بازی بندآموز می‌توانید این مهارت را به کودک آموزش دهید. بند‌آموز به صورت کفش چوبی است که سوراخ‌هایی دارد و کودک بارها و بارها مدل‌های مختلف بند کردن کفش را می تواند تمرین کند.

• جورچین مونته‌سوری اشکال هندسی

این جورچین از یک صفحه چوبی تشکیل شده است و اشکال مربع، مستطیل، دایره، مثلث و شکل‌های دیگر روی آن قرار می‌گیردو کودک به این ترتیب با شکل و رنگ اشیا آشنا می‌شود.

• بازی مونته‌سوری نخ و مهره

نخ کردن مهره‌ها به عنوان یک بازی بسیار عالی برای کودکان نوپا و کودکان پیش‌دبستانی است و مزایای زیادی در رشد کودک دارد و می‌توان ترتیب و توالی را به راحتی به کودک آموزش داد.

اصول بازی‌های مونته‌سوری

بازی‌های مونته‌سوری بر اساس چند اصل کلیدی طراحی شده‌اند:

1. آزادی انتخاب: در روش مونته‌سوری، کودکان آزادند تا از میان فعالیت‌های مختلف، آن‌هایی را که بیشتر به آن‌ها علاقه‌مندند انتخاب کنند. این آزادی به آن‌ها کمک می‌کند تا احساس مسئولیت و استقلال را تجربه کنند.

2. محیط مناسب: محیط آموزشی باید به گونه‌ای طراحی شود که کودکان بتوانند به راحتی به وسایل و مواد آموزشی دسترسی داشته باشند. این محیط باید شامل ابزارهای آموزشی متنوعی باشد که به یادگیری مهارت‌های مختلف کمک می‌کند.

3. یادگیری از طریق تجربه: بازی‌های مونته‌سوری بر اساس یادگیری عملی طراحی شده‌اند. کودکان از طریق تجربه‌های واقعی و فعالیت‌های عملی، مفاهیم را بهتر درک می‌کنند و مهارت‌های خود را تقویت می‌کنند.

4. توجه به نیازهای فردی: هر کودک منحصر به فرد است و نیازهای خاص خود را دارد. در روش مونته‌سوری، به نیازها و علایق هر کودک توجه می‌شود و فعالیت‌ها بر اساس این نیازها طراحی می‌شوند.

5. توسعه مهارت‌های اجتماعی: بازی‌های مونته‌سوری به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند. آن‌ها یاد می‌گیرند که چگونه با دیگران همکاری کنند، نظرات خود را بیان کنند و به نظرات دیگران گوش دهند.

   تأثیر بازی‌های مونته‌سوری بر کودکان

بازی‌های مونته‌سوری تأثیرات مثبت زیادی بر روی رشد فکری، اجتماعی و عاطفی کودکان دارند:

• تقویت مهارت‌های شناختی: بازی‌های مونته‌سوری به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های حل مسئله، تفکر منطقی و خلاقیت را تقویت کنند. آن‌ها از طریق فعالیت‌های عملی، مفاهیم ریاضی، علمی و زبانی را بهتر درک می‌کنند.

• توسعه مهارت‌های حرکتی: بازی‌های مونته‌سوری معمولاً شامل فعالیت‌های حرکتی هستند که به تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف و بزرگ کودکان کمک می‌کنند. این فعالیت‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا هماهنگی بین چشم و دست خود را بهبود بخشند.

• افزایش اعتماد به نفس: وقتی کودکان در انتخاب فعالیت‌ها و حل مسائل موفق می‌شوند، احساس موفقیت و رضایت می‌کنند. این امر به افزایش اعتماد به نفس آن‌ها کمک می‌کند و آن‌ها را تشویق می‌کند تا به چالش‌های جدید روی آورند.

•  توسعه مهارت‌های اجتماعی: بازی‌های مونته‌سوری معمولاً به صورت گروهی انجام می‌شوند. این امر به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند و یاد بگیرند که چگونه با دیگران همکاری کنند و نظرات خود را بیان کنند.

• تقویت تمرکز و توجه: بازی‌های مونته‌سوری نیاز به تمرکز و توجه دارند. این فعالیت‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا یاد بگیرند چگونه بر روی یک وظیفه متمرکز شوند و حواس خود را جمع کنند.

نتیجه‌گیری

بازی‌های مونته‌سوری به عنوان یک روش آموزشی نوین، تأثیرات مثبت زیادی بر روی رشد فکری، اجتماعی و عاطفی کودکان دارند. این بازی‌ها با فراهم کردن محیطی مناسب و آزادی انتخاب، به کودکان کمک می‌کنند تا به طور مستقل و با اعتماد به نفس یاد بگیرند. با توجه به اصول و تأثیرات مثبت این روش، می‌توان نتیجه گرفت که بازی‌های مونته‌سوری نه تنها سرگرم‌کننده هستند، بلکه به عنوان ابزاری مؤثر برای یادگیری و توسعه مهارت‌های مختلف کودکان شناخته می‌شوند. بنابراین، انتخاب بازی‌های مونته‌سوری می‌تواند به رشد و یادگیری کودکان کمک شایانی کند و آن‌ها را برای مواجهه با چالش‌های آینده آماده سازد.